Паян, ҫурла уйӑхӗн 12-мӗшӗнче, Таллинри Чӑваш культурин музейӗнче Чӑваш культурин кунӗ иртнӗ. Ҫакӑн пирки Эстонири чӑваш хастарӗ Ираида Захарова Фейсбукра пӗлтернӗ.
Таллинри Чӑваш культура музейӗ йӗркеленӗ Чӑваш культура кунне хутшӑнакансем чӑвашсен апат-ҫимӗҫӗпе, эрешӗсемпе паллашнӑ, пукане тума вӗреннӗ. Пуканене ҫипрен ӑсталанӑ. Унсӑр пуҫне наци эрешӗсене хаклама тата туянма май килнӗ.
Сӑмах май каласан, Ираида Захарова (хӑй вӑл Чӑваш Енри Елчӗк районӗнче ҫуралнӑ) Эстонире чӑвашла радиоперадачӑсем йӗркелет, тӑван халӑхӑмӑрӑн культурипе паллаштарать.
Елчӗк районӗнчи Чӑваш Тӑрӑмӗ ялӗнче пурӑнакан Илья Степанович Волков 100 ҫул тултарнӑ. Вӑл юбилейне Илле кунӗнче, ҫурла уйӑхӗн 2-мӗшӗнче, паллӑ тунӑ.
Илья Степанович – Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин ветеранӗ. Юбилей ячӗпе ун патне РФ Президентӗнчен Владимир Путинтан саламлӑ ҫыру килнӗ. Ҫавӑн пекех ӑна парнесемпе хавхалантарнӑ.
Пӗр ӗмӗре хыҫа хӑварнӑ Илья Волков пурне те сывлӑх, 100 ҫула пурӑнса ҫитме суннӑ.
Елчӗкре улӑмран хатӗрленӗ хӗрпе лаша скульптури тупӑннӑ. Вӗсене культурӑпа кану паркне вырнаҫтарнӑ.
Хӗр наци костюмне тӑхӑннӑ. Вӑл лашапа юнашар тӑрать, аллинче тулӑ пучахӗсене тытнӑ. Пӗтӗм композицие улӑмран тунӑ.
Палӑртма кӑмӑллӑ: Елчӗкри канупа культурӑпа кану паркӗнче унччен лав тытнӑ хресчен скульптурине лартнӑ. Кунсӑр пуҫне унта арман, ытти арт-объект пур.
Елчӗк районӗнчи Ҫӗнӗ Эйпеҫ ялӗнчи ял хуҫалӑх предприятийӗн утти ҫуннӑ. Ку хыпара Инкеклӗ ӗҫсен министерствин республикӑри управленийӗнче пӗлтернӗ.
Пушар утӑ уйӑхӗн 15-мӗшӗнче тухнӑ. Вут-ҫулӑм кӑнтӑрла тӗлӗнче алхасма тытӑннӑ. Инкекре 17 тонна утӑ ҫунса кайнӑ. Специалистсем пушар сӑлтавне палӑртӗҫ.
Ҫулталӑк пуҫланнӑранпа Чӑваш Енре пушар 932 хутчен тухнӑ. Инкекре 57 ҫын пурнӑҫӗ татӑлнӑ, 41 ҫын суранланнӑ. Вут-ҫулӑма пула 17 миллион тенкӗ ытлалӑх тӑкак тӳснӗ.
Ҫулланнӑҫем илемлӗ ҫут тӗнче,
Тӗнче варри — тӑван ҫӗршывӑмӑр.
Петӗр Хусанкай
2006-мӗш ҫулта, шӑп 15 ҫул каялла ман Эстони чӑвашӗсем патӗнче пулса курма тӳр килнӗччӗ. Питӗр хулинчи Ленсовет ячӗллӗ театрӑн сцени ҫинче К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн икӗ кунлӑх гастролӗ иртрӗ. Вӑл спектакльсене Эстони ҫӗршывӗнчи Нарвӑпа Таллин хулисенче пурӑнакан чӑвашсем те пырса курчӗҫ. Аякри йӑхташсем ҫапла пӗр пулса ӗҫлеме пултарни пире савӑнтарчӗ те, тӗлӗнтерчӗ те. Чӑваш ушкӑнӗсем Эстонире иккӗ: пӗри Нарва хулинче — ӑна Лидия Григорьева (Муркаш районӗнче ҫуралнӑ) ертсе пырать, тепри — Таллинра, ун тилхепине малтан вунӑ ҫул ытла Герман Викторов моряк тытса пынӑ (Хӗрлӗ Чутай районӗнче ҫуралнӑ), халӗ вара тӑватӑ ҫул Ираида Захарова (Елчӗк районӗнчен) йӗркелесе тӑрать. Эстонири Чӑваш культура обществи пӗлтӗр хӑйӗн вунпилӗк ҫулне паллӑ тунӑ, ӑна Эстони ҫӗрӗнче пурӑнакан тӗрлӗ халӑхсен Ассоциацине кӗртнӗ. Ҫак маттур та чипер хӗр Рида (ача чухне ҫапла чӗнме юратнӑ иккен ӑна кукашшӗ) Захарова пуҫарӑвӗпе тата пирӗн Культура министерстви пулӑшнипе, Таллин хулинче СССР халӑх артистки Вера Кузьмина тата эпӗ, Надежда Кириллова, хамӑр пултарулӑх программипе Эстони ҫӗршывӗнче пурӑнакан чӑвашсене паллаштарма ҫула тухатпӑр.
«Яблоки в траве» (чӑв. Курӑк ҫинчи панулмисем) регионсем хушшинчи V фестиваль ҫу уйӑхӗн 29-мӗшӗнче Чӑваш Енре иртнӗ. Кун пирки Альбина Юрату сӑвӑҫ Фейсбукра пӗлтернӗ.
Курскри Вероника Тутенко журналист, ҫыравҫӑ, художник-иллюстратор, поэт, хореограф Брянск облаҫӗнчи Лысые ялӗнче ҫуралнӑ Николай Мельников (1966-2006) поэтӑн, режиссерӑн сӑввине вуланӑ хыҫҫӑн Раҫҫейри халӑхсен шӑпи пирки шухӑша путнӑ. Поэтӑн сӑввинчи йӗркене илсе вӑл Николай Мельников ячӗллӗ фестиваль ирттерме тытӑннӑ. Мероприятире пӗринче Чӑваш Енри Елчӗк районӗнчи Шӑмалакри Венера Усанова ҫӗнтернӗ. Вӑл ял вулавӑшӗн заведующийӗнче тӑрӑшать. Ҫавна кура фестивале хальхинче кунта йӗркеленӗ.
Вероника Тутенко «Контактра» страницӑра чӑваш чӗлхине видеоклипсем урлӑ вӗренмелли те йӗркеленӗ.
«Росельхозцентр» специалисчӗсем Чӑваш Енри уйсене тӗрӗсленӗ. Вӗсем пӗлтернӗ тӑрӑх, хирте вӗтӗ сиенлӗ пӑрҫӑ (выр. Хлебная блошка) ӗрченӗ.
Специалистсем палӑртнӑ тӑрӑх, ҫанталӑк вӗсемшӗн меллӗ тӑрсан малтан сӑтӑрҫӑсем кӗрхи культурӑсем ҫинче тупӑнаҫҫӗ, унтан – ҫурхисем ҫинче. Пӑрҫасем уйрӑмах хӗвеллӗ шӑрӑх ҫанталӑкра хӑрушлӑх кӑларса тӑратаҫҫӗ. Кун пек условисенче вӗсем хӑвӑрт ӗрчеҫҫӗ.
Ведомство палӑртнӑ тӑрӑх, кунашкал сӑтӑрҫӑсем уйрӑмах Патӑрьел, Елчӗк тата Пӑрачкав районӗсенче нумай. Хуҫалӑх ертӳҫисене лару-тӑрӑва сӑнаса тӑма сӗннӗ.
Елчӗк районӗнчи суд Комсомольски районӗнчи 22 ҫулти ҫамрӑк тӗлӗшпе приговор йышӑннӑ. Каччӑна РФ Пуҫиле кодексӗн 105-мӗш статйин 1-мӗш пайӗпе явап тыттарса ҫирӗп режимлӑ колоние 7 ҫуллӑха ӑсатас тенӗ. Суд приговорӗ хальлӗхе саккунлӑ вӑя кӗреймен-ха.
Пӑтӑрмах кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗн 3-мӗшӗнче Комсомольски районӗнчи пӗр ялта пулса иртнӗ. Тӗпчевҫӗсем тата суд палӑртнӑ тӑрӑх, ашшӗпе ывӑлӗ хушшинче ӑнланманлӑх хуҫаланнӑ. Хирӗҫӳ ҫамрӑкки аслине ҫӗҫӗпе 19 хутчен чикнипе вӗҫленнӗ. Йывӑр суранланнӑ арҫын пӑтӑрмах хыҫҫӑн кӑштахран куҫне ӗмӗрлӗхе хупнӑ.
Ҫеҫпӗл Мишши фончӗн директорне Валерий Туркая Чӑваш Республикин Хисеп грамотипе чыслама йышӑннӑ. Хушӑва республика Элтеперӗ Олег Николаев ӗнер, ака уйӑхӗн 16-мӗшӗнче, алӑ пуснӑ. Ӗҫлӗ хутра палӑртнӑ тӑрӑх, Валерий Туркая «наци культурине аталантарма тӳпе хывнӑшӑн тата общество ӗҫӗнчи хастарлӑхшӑн» чыслӗҫ.
Сӑмах май каласан, ҫак эрнере республикӑн Патшалӑх Канашӗн депутачӗ, Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗн директорӗ Пётр Краснов Елчӗк районӗнчи тӗп вулавӑш тытӑмне Валерий Туркай кӗнекисене парнеленӗ.
Ҫакна та палӑртмалла: чӑваш халӑх поэчӗ паян 60 ҫул тултарнӑ.
Комсомольски районӗнче пурӑнакан арҫын тӑванӗсенчен, банкран кивҫен илсе тултарнӑ. Пӗтӗмпе 1 миллион ытла тенкӗ пухӑннӑ. Унӑн халӗ явап тытма тивӗ.
2018 ҫулта 66-ри арҫын тӑванӗсенчен 800 пин ытла тенкӗ кивҫен илнӗ. Тӗрлӗ сӑлтав шутласа тупнӑ вӑл, ҫав шутра – ӗне ферми уҫассине те. Кредит организацийӗнчен те ҫак сӑлтавпа 375 пин тенкӗ кивҫен илнӗ. Хӑйӗн татман кредитсем пуррине каламан, уйӑхсерен тӳлеме пултарассине ӗнентернӗ.
Анчах арҫын укҫана тавӑрса пама васкаман. Вӑл нимӗнле услам та уҫман, нухрата урӑх тӗллевпе пӗтернӗ.
Ун тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе кӗҫех Елчӗк районӗн сучӗ пӑхса тухӗ.
+10.3 °C